Tου Άγγελου Κούρου
Εφημ. Αυγή 11/5/20
Tον τελευταίο καιρό όλο γυρνάει στο μυαλό μου μια σκηνή από το ντοκιμαντέρ “η Αγέλαστος Πέτρα” του Φίλιππου Κουτσάφτη. Δείχνει μια γιαγιά που είχε ζήσει ως παιδί την καταστροφή της Σμύρνης και κάποια στιγμή είπε στην κάμερα τα εξής λόγια “την φτώχια μπορείς να την αντέξεις, θα φας ψωμί και ελιά και θα ζήσεις, αυτό που δεν αντέχεται παιδί μου είναι ο φόβος”. Όχι τυχαία, η οθόνη σκοτείνιασε και το πλάνο έμεινε μαύρο για κάποια δευτερόλεπτα.
Είμαι σίγουρος ότι οι opinion makers του Πρωθυπουργού, τα καλόπαιδα του ΔΝΤ και οι έγκριτοι δημοσιογράφοι της χώρας μας δεν έχουν δει ή και αν είδαν δεν θυμούνται τα συγκεκριμένα λόγια. Το νόημά τους ωστόσο το γνώριζουν καλά. Πολύ καλά. Ήξεραν την δύναμη του φόβου πιο καλά από εμάς. Δυστυχώς. Στην Ελλάδα του Μνημονίου ο φόβος είναι το νέο φάντασμα που πλανιέται από πάνω μας. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι η “επιτυχημένη” εφαρμογή συγκεκριμένων σχεδιασμών που έγιναν μέσα σε κλειστά γραφεία από συγκεκριμένους ανθρώπους. Μια δουλειά σαν όλες τις άλλες δηλαδή. Είναι το επιτυχές αποτέλεσμα συγκεκριμένων λόγων και πράξεων της κυβέρνησης. Η συνεχής επίκληση του Τιτανικού από τον Παπανδρέου πριν από ένα χρόνο περίπου. Η ανακοίνωση της απώλειας μέρους της εθνικής μας κυριαρχίας από τον ίδιο άνθρωπο. Η περιφορά των διεφθαρμένων Ελλήνων στα φόρουμ της Ευρώπης –σαν σφαγείο στο τσιγκέλι- πάλι από τον ίδιο άνθρωπο. Η ηθελημένη χειροτέρευση των δημοσιονομικών στοιχείων του 2009. Η ανακοίνωση του Λοβέρδου ότι οι άνεργοι θα φθάσουν το 1 εκατομμύριο- αλήθεια με πόση ευκολία και πόση βεβαιότητα ξεστόμισε αυτόν τον αριθμό ο υπουργός;
Και από κοντά η αληθινή ζωή που βλέπουμε κάθε πρωί που ανοίγουμε την πόρτα μας. Οι άνεργοι, οι άστεγοι, τα κλειστά μαγαζιά, οι ουρές στα συσσίτια, η αυξανόμενη εγκληματικότητα, οι σκοτεινές προβλέψεις των επόμενων ετών, η φτώχια, η εξαθλίωση, οι νέοι που μεταναστεύουν, οι γέροι που δεν έχουν να πάρουν τα φάρμακά τους, η συντηρηρητικοποίηση των ανθρώπων, η άνοδος της ακροδεξιάς και εν τέλει η φράση “ο σώζων εαυτόν σωθήτω” που ξεστομίζουν όλο και πιο συχνά, όλο και πιο πολλοί άνθρωποι . Τα μάθαμε πια καλά όλα αυτά. Και μόλις σε ένα χρόνο.
Παλιότερα η λέξη ΜΕΛΛΟΝ είχε μια θετική, μια φωτεινή απόχρωση. Ήταν μια λέξη που κρατούσε την ρίζα της από την λέξη ΕΛΠΙΔΑ. Δεν την έλεγες σε ώρες θλίψης. Δεν την έλεγες για να προσκαλέσεις –σαν σε κυριακάτικο τραπέζωμα- την μελαγχολία. Δεν την έλεγες για να κατεβάσεις τα μάτια στο χώμα. Τώρα αυτή η ίδια η λέξη…
Παλιότερα η απάντηση στην καθημερινή ερώτηση “τι κάνεις;” έβγαινε αβίαστα και τετριμμένα. Η δύναμη της συνήθειας έβγαζε τέσσερα γράμματα από το στόμα χωρίς περίσκεψη. Τώρα πλέον η ερώτηση απαντάται περιέργως με ερώτηση. “ξέρω εγώ; Καλά;”
Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να απαντήσουμε είναι αυτό που δεν μπόρεσε να απαντήσει η καλή γιαγιά της Ελευσίνας. Τι μπορεί να νικήσει τελικά αυτόν το φόβο; Νομίζω ότι η απάντηση δεν έχει καμία σχέση με την ύλη. Τον φόβο μπορεί να τον νικήσει μόνο το πνεύμα μας. Το συλλογικό μας πνεύμα. Αυτό που θα λέγαμε και ηθική. Δυστυχώς όμως η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτή την χώρα- και ανεξαρτήτως της οικονομικής τάξης στην οποία ανήκαν- ήταν σε πνευματική κρίση πολύ προτού έρθει η οικονομική κρίση στην χώρα. Πώς αλλιώς μπορείς να το ονομάσεις παρά πνευματική κρίση το γεγονός ότι, ως σύνολο και ως μονάδες, είχαμε ξεχάσει ότι αποτελούμε μέλη μιας κοινωνίας και ότι η επιδίωξη της ευτυχίας σταμάταγε ως την πόρτα του σπιτιού μας; Εκτός βέβαια και αν έξω από το σπίτι μας είχαμε παρκάρει το αμάξι μας. Τότε ο ιδιωτικός μας βίος αναγκαστικά εμπλεκόταν και με τον δημόσιο.
