του Κωστα Παπαδημητρίου
Με τον ν. 4735/20 (αρθρα 20-23) ορίζεται ο τρόπος επιλογής διοικήσεων για τους οργανισμούς του Δημοσίου. Σ αυτόν πέρα από το ότι είναι προφανής η εύνοια προς τους προερχόμενους από τον Ιδιωτικό Τομέα, όχι μόνο δεν υπάρχουν εγγυήσεις αμεροληψίας αφού το όργανο επιλογής τους είναι ξεκάθαρα φιλοκυβερνητικό.
Δημοσιεύθηκε ο νόμος 4735/2020 (ΦΕΚ Α’ 197/12-10-2020), στα άρθρα 20-23 του οποίου ορίζεται ο τρόπος επιλογής διοικήσεων για τους οργανισμούς του Δημοσίου.
Οι διατάξεις αφορούν 2.000 περίπου θέσεις, των επικεφαλής των 1200 περίπου Δημοσίων Νομικών Προσώπων. Σε αυτές, τόσο η εύνοια προς τους προερχόμενους από τον Ιδιωτικό Τομέα όσο και ο μεροληπτικός τρόπος επιλογής με εμφανή πολιτικό-κομματικά κριτήρια είναι παραπάνω από εμφανή.
Καταρχάς, αυτά που ορίζονται ως «ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα συμμετοχής στη διαδικασία» (“(α) Πτυχίο Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμο της αλλοδαπής, (β) πολύ καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας κράτους μέλους της Ε.Ε., (γ) 5ετή τουλάχιστον υπηρεσία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα”) είναι ιδιαίτερα χαμηλά για τη διεκδίκηση υψηλών θέσεων. Με 5 χρόνια υπηρεσίας στη Δημόσια Διοίκηση, ένας υπάλληλος με συνήθεις όρους σταδιοδρομίας δεν έχει δικαίωμα διεκδίκησης ούτε θέσης τμηματάρχη (άρθρο 84 ΥΚ, όπως τροποποιήθηκε από τον ν. 4674/2020) όχι να αναλάβει θέση σε ΔΣ Δημόσιου Νομικού Προσώπου…
Το πιο σημαντικό όμως είναι το ότι παραγνωρίζεται τελείως η απαιτούμενη για την άρτια άσκηση τέτοιων καθηκόντων “ειδική γνώση”. Τέτοια ειδική γνώση, όταν μιλάμε για άσκηση διοίκησης υψηλών θέσεων είναι αφενός η γνώση ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (α) και αφετέρου Η/Υ και συγκεκριμένα ορισμένων προγραμμάτων εφαρμογής, όπως τα ΜΙS (β). Ως γνωστόν, είμαστε σε εποχές που απαιτείται να ακούμε τη γνώμη των «ειδικών» και ειδικοί εδώ είναι οι διοικητικοί επιστήμονες…
Η πρόβλεψη του νομοσχεδίου για επιλογή των προσώπων από πενταμελή Επιτροπή Επιλογής Στελεχών του Δημοσίου, τα μέλη της οποίας (“(α) έναν (1) Αντιπρόεδρο ή σύμβουλο του Α.Σ.Ε.Π., ως Πρόεδρο, (β) έναν (1) νομικό σύμβουλο του Κράτους, (γ) τον Πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.), (δ) τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης, (ε) τον Γενικό Γραμματέα Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα του Υπουργείου Εσωτερικών) ορίζονται, μαζί με τους αναπληρωτές τους, με απόφαση του Προέδρου του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), με τριετή θητεία, μιλάει από μόνη της για την έντονη προβληματικότητά της. Με τέτοια συγκρότηση δεν εξασφαλίζεται ούτε η αμεροληψία ούτε η ορθή επιλογή του καταλληλότερου (αξιοκρατία).
Αναλυτικότερα, η κυριαρχία των πλήρως και φανερά πολιτικο-κομματικά οριζόμενων (3 έναντι 2) έναντι των οριζόμενων από όργανα εκτός του πολιτικού-κομματικού παιχνιδιού (2) διαμορφώνει τη φυσιογνωμία της Επιτροπής. Πέραν των δύο Γενικών Γραμματέων που προφανώς συνιστούν πολιτικο- κομματική επιλογή και ο πρόεδρος του ΕΚΔΔΑ με τα ισχύοντα σήμερα, συνιστά το ίδιο. Συνεπώς, όχι μόνο δεν υπάρχουν εγγυήσεις αμεροληψίας αλλά εμφανέστατα η συγκρότηση του οργάνου κυριαρχείται από πολιτικό- κομματικά κριτήρια.
Ως προς τα προσόντα που μοριοδοτούνται, αυτά περιορίζονται μόνο στη λεγόμενη τυπική εκπαίδευση (Πανεπιστήμιο) και δεν συμπεριλαμβάνεται σχεδόν κανένα στοιχείο ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης/επιμόρφωσης/κατάρτισης. Καταρχάς λοιπόν, απουσιάζουν η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) και το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ) του ΕΚΔΔΑ. Επιπλέον απουσιάζουν, άρα απαξιώνονται και όλες οι άλλες ειδικές επαγγελματικές Σχολές του Δημοσίου, που δεν εντάσσονται μεν στην τυπική εκπαίδευση παρέχουν όμως ιδιαίτερα σοβαρή, χρήσιμη και εξειδικευμένη γνώση. Τέτοιες είναι: Η Ανωτάτη Σχολή Εθνικής ‘Αμυνας (ΣΕΘΑ), η ΑΣΠΑΙΤΕ, η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), η Σχολή του ΚΕΜΕΑ, η Ανωτάτη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ), η Ανωτάτη Σχολή Πολέμου (ΑΣΠ), οι Σχολές Διοίκησης άλλων κρατών της ΕΕ (πχ η ονομαστή γαλλική ΕΝΑ) κ.α.…
Η απουσία αποτίμησης-μέτρησης σχεδόν όλων των ειδικών επαγγελματικών γνώσεων-δεξιοτήτων προσφέρει στα στελέχη του ο Δημόσιος Τομέας, προφανώς γίνεται για να μην αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα εμπόδια εκείνοι οι υποψήφιοι που θα προέρχονται από τον Ιδιωτικό Τομέα. Πέραν της ολοφάνερα απαξιωτικής για τα στελέχη του Δημοσίου αυτής επιλογής, η διάταξη χρειάζεται να εξεταστεί από νομικής σκοπιάς, αν είναι Συνταγματικά επιτρεπτό να αντιμετωπίζονται ισότιμα ανόμοιες περιπτώσεις και ομοίως, αν είναι Συνταγματικά ανεκτό, να μην υπολογίζονται δεδομένα που συνθέτουν/χαρακτηρίζουν το επαγγελματικό προφίλ ορισμένων υποψηφίων.
Όσον αφορά τη μοριοδότηση χρόνου εργασιακής εμπειρίας, η προτεινόμενη διάταξη παρουσιάζει πολλές ασάφειες που καθιστούν δυσχερή την εφαρμογή της και θέτει πολλά ερωτήματα ως προς την ακρίβεια των δεδομένων που αξιολογούνται. Συγκεκριμένα:
- Πως θα αξιολογείται η συνάφεια της εμπειρίας στον ιδιωτικό τομέα, με αυτήν του Δημοσίου, με τι κριτήρια;
- Οι θέσεις ευθύνης σε οικογενειακές επιχειρήσεις, που συνιστούν τη πλειοψηφία των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, θα μετρούν άνευ άλλου τινός; Τι αξιοπιστία θα έχει ένα τέτοιο δεδομένο;
- Προϊστάμενος εταιρίας που πτώχευσε ή εκδιώχθηκε από το Χρηματιστήριο ή έχει καταδικαστεί για παρανομίες σε βάρος υπαλλήλων της (πχ μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών) θα αξιολογείται κανονικά;
- Πώς θα αντιστοιχούνται οι διάφορες θέσεις δημόσιου-ιδιωτικού και των τομέων εσωτερικά (πχ θέση υποδιευθυντή, τομεάρχη, κλαδάρχη, αναπληρωτή διευθύνοντα συμβούλου, οργανωτικού συμβούλου κλπ);
- Ίδια θα μοριοδοτείται ο προϊστάμενος μιας σημαντικής μονάδας με βαρύτητα στη μακροπρόθεσμη λειτουργία μιας επιχείρησης (πχ στρατηγικού σχεδιασμού της ΙΝΤΡΑΚΟΜ) με έναν προϊστάμενο μιας θέσης μονάδας της σειράς (πχ του μαγειρείου/αρτοποιείου ενός παραρτήματος του ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ);
Όσον αφορά τη συνέντευξη, ενώπιον του 5μελούς οργάνου, είναι αστείο να πιστεύουμε ότι αυτό, με τη συγκρότηση που έχει (ΑΣΕΠ, ΝΣΚ, 2 γενικοί γραμματείς και ο πρόεδρος ΕΚΔΔΑ) μπορεί να εκφέρει σοβαρή άποψη τόσο περί της προσωπικότητας (300 μόρια) όσο και ιδίως, περί της καταλληλότητας του υποψηφίου (500μόρια).
Ο Κώστας Παπαδημητρίου είναι Συντονιστής ΟΜ Εσωτερικών και του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΠΗΓΗ: https://arki.gr
