Παπαδημητρίου Θ.Κωνσταντίνος,*
Δρ. Πολιτικής-Διοικητικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών,
πρόεδρος Διοικητικού Επιμελητηρίου, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου
Με το π.δ. 84/2019 (ΦΕΚ Α’ 123/17-72019), η νέα Κυβέρνηση φαίνεται να επιχειρεί όχι απλά να αναδιατάξει αλλά κυριολεκτικά να αλώσει ολόκληρο το διοικητικό σύστημα που της κληρονόμησε η προηγούμενη.
Καταρχάς χρησιμοποιεί το μορφή του π.δ/γτος για να επιφέρει μεταβολές τέτοιας έκτασης και σημασίας που μόνο με (τυπικό) νόμο θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν-νομιμοποιηθούν. Δεύτερο, το π.δ. βασίζεται στο παρωχημένο θεσμικό πλαίσιο του 1985, εκείνο με το οποίο τόσο ο Ανδρέας Παπανδρέου όσο και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, έκαναν ότι ήθελαν όσον αφορά το κυβερνητικό σχήμα, κρατώντας σε πειθαρχία την κυβέρνηση και το κόμμα τους, επιφέροντας όμως μεγάλα προβλήματα (σύγχυσης αρμοδιοτήτων, α-συνέχειας δημόσιων πολιτικών, καλλιέργειας αδράνειας και κακοδιοίκησης) στην πραγματική λειτουργία και την απόδοση των δημοσίων υπηρεσιών.
Το αμαρτωλό εκείνο θεσμικό πλαίσιο (ν.1558/1985), ξεπεράστηκε κατά τα επόμενα χρόνια τόσο με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο θεωρεί ότι: “η επέμβαση στη δομή διοικητικής υπηρεσίας οπουδήποτε επιπέδου πρέπει να είναι προϊόν εμπεριστατωμένης μελέτης που στηρίζεται στις αρχές της διοικητικής επιστήμης, εις τρόπον ώστε η επιχειρούμενη οργάνωση να είναι ορθολογική, διαρκής και αποτελεσματική και όχι περιστασιακή, αποσπασματική και εξυπηρετική άλλων σκοπών μη σχετιζομένων προς τις ανωτέρω συνταγματικές αρχές…», όσο και από τη οργανωσιακή θεωρία, η οποία συντάχθηκε στην ίδια κατεύθυνση. Το θεσμικό πλαίσιο κατά συνέπεια μεταβλήθηκε και οι δύο προσπάθειες αναδιοργάνωσης που έγιναν επί εποχής μνημονίων, είτε επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ (2012-2014) είτε επί ΣΥΡΙΖΑ (2016-2018) πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 54 ν. 4178/2013 (Α’ 174), δηλαδή μετά από προηγούμενη αξιολόγηση των οργανώσεων και μετά από έγκριση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Μεταρρύθμισης.
Σήμερα, με το π.δ. 84/2019, η Κυβέρνηση παρεμβαίνει βίαια στην οργάνωση όλων των υπουργείων (17), καταργεί 42 γενικές/ειδικές γραμματείες, συστήνει 22 νέες, προβαίνει σε μετονομασίες άλλων και μεταφέρει από εδώ και από εκεί διοικητικές υπηρεσίες. Ομοίως, καταργεί 44 θέσεις διοικητικών, τοεμακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, κάτι που φαίνεται πως ήταν και ο βασικός στόχος της, να αναιρέσει δηλαδή την εφαρμογή των ν. 4369 και 4389/2016, με τους οποίους ενισχυόταν το υπηρεσιακό/τεχνοκρατικό υποσύστημα έναντι του (κυριαρχούντος) πολιτικού. Επιπλέον, σε 12 περιπτώσεις, τροποποιεί διατάξεις νόμων, κάτι ανεπίτρεπτο με π.δ.
Η Κυβέρνηση, με το π.δ. που δημοσιεύθηκε εντός οκτώ ημερών από την ορκωμοσία της (9-17 Ιουλίου) και το οποίο διαθέτει βέβαια τυπική νομιμότητα δεν διαθέτει όμως καθόλου ουσιαστική νομιμοποίηση (γιατί δεν τέθηκε στη βάσανο της επεξεργασίας/συζήτησης εκ μέρους των εμπλεκομένων), αντί να επιλέξει τον ορθό δρόμο, της ψήφισης νέου νόμου, αντί να επιλέξει έστω τις ευχέρειες του ισχύοντος νόμου για τις οργανωτικές μεταβολές (4178/2013) που επέβαλαν όμως την τήρηση κάποιων προϋποθέσεων (προγούμενη αξιολόγηση, έγκριση από Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης), προτίμησε τη χρήση του πολιτικά παρωχημένου/απαξιωμένου και απαξιωτικού για τη Διοίκηση, αμαρτωλού (στον βαθμό που επιτρέπει πρωθυπουργικές αυθαιρεσίες) θεσμικού πλαισίου του 1985… Προτίμησε τον νόμο περί κυβέρνησης και όχι τον νόμο περί οργάνωσης, πολιτικοποιώντας έτσι πλήρως την οργάνωση της Διοίκησης.
Η αντίδραση των εμπλεκομένων και προκλητικά αγνοηθέντων αναμένεται…
Ο Παπαδημητρίου Θ.Κωνσταντίνος,* είναι Δρ. Πολιτικής-Διοικητικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Διοικητικού Επιμελητηρίου.
ΠΗΓΗ: www.arki.gr
